Budynek Szkoły Policji w Pile jest przykładem nowoczesnej architektury, który został zrealizowany w okresie po pierwszej wojnie światowej. Jego historia ściśle wiąże się z wydarzeniami związanymi z traktatem wersalskim z 1919 roku, który uregulował kwestie graniczne po wojnie. W wyniku tego postanowienia, Piła pozostała w granicach ówczesnego państwa niemieckiego.
Znaczącym momentem w historii miasta miało miejsce 21 lipca 1922 roku, kiedy to Piła została mianowana stolicą nowej pruskiej prowincji o nazwie Marchia Graniczna Poznańsko-Zachodniopruska (Grenzmark Posen-Westpreussen). Wybór ten podkreślił znaczenie Piły jako ośrodka administracyjnego, co z kolei wymagało wybudowania odpowiedniej siedziby dla władz prowincjonalnych.
Historia
Projekt związany z nowym budynkiem władz rejencji, dyrekcji policji oraz urzędu kultury miał na celu stworzenie nowej przestrzeni miejskiej, która dotychczas funkcjonowała jako Targ Koński. W ramach przemiany planowano przekształcenie tego miejsca w Plac Gdański. Realizacja tej koncepcji architektoniczno-urbanistycznej opierała się na projekcie stworzonym przez profesora Paula Bonatza oraz jego współpracownika, architekta F.E. Schollera, którzy reprezentowali Stuttgart. Podpisanie decyzji o budowie obiektu, który dzisiaj pełni funkcję Szkoły Policji, miało miejsce 4 kwietnia 1925 roku. Na podstawie zgody rządu niemieckiego, pilskim władzom przekazano dużą działkę ziemi, która sięgała brzegu rzeki Gwdy.
Wizja architektoniczna budynku zakładała formę na planie litery „C”, wzorowaną na historycznym zamku w Oranienburgu, który został zniszczony w 1846 roku. Prace budowlane rozpoczęły się w czerwcu 1926 roku, a budynek w stanie surowym został zakończony w 1928 roku. Przez otwarcie obiektu w 1929 roku jego pierwsi użytkownicy mogli już korzystać z tej nowoczesnej infrastruktury.
Charakterystycznym elementem budynku jest fronton, który został ozdobiony trzema majestatycznymi łukami oraz trójdzielnym łukowatym wejściem. Nad centralną częścią umieszczono godło Prus Zachodnich. W hali głównej gmachu znalazł się napis wykonany ze złotych liter: „Das Deutsche Reich ist eine Republik. Die Staatsgewalt geht vom Volke aus.”, co w tłumaczeniu oznacza: Rzesza Niemiecka jest republiką, w której władza państwowa pochodzi od narodu.
Całkowita powierzchnia użytkowa budynku wynosi 15 600 m², rozłożona na czterech kondygnacjach. Obiekt zbudowano z czerwonych cegieł, które były specjalnie wyprodukowane, cieniowane oraz glazurowane. Konstrukcja w kształcie czworoboku została zwieńczona dwiema bocznymi basztami, przywodzącymi na myśl krzyżacki zamek.
Do 1929 roku we wnętrzach budynku funkcjonowały różne instytucje, w tym władze rejencji, zaliczające się do prowincji, wydział kultury oraz wiele organizacji społecznych, takich jak Czerwony Krzyż. Na pierwszym piętrze zlokalizowane było Wyższe Prezydium oraz oddziały prezydialne i powiatowe. Piażdżone na drugą i trzecią kondygnację pozostałe wydziały rejencji. Prawe skrzydło z osobnym wejściem oraz własną klatką schodową zostało dedykowane dla jednostki policji, w której mieściły się wszystkie wydziały lokalnej policji – od prewencji, przez policję kryminalną, aż po dyrekcję i areszt.
W auli budynku znajdują się cztery imponujące witraże, które zostały wpisane na listę zabytków Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Poznaniu. Te dzieła sztuki powstały w latach 1929–30 w warsztatach Paul und Weber w Berlinie, a ich projektantem był profesor Heinrich Campendonk z Düsseldorfu. Witraże zbudowano z różnych rodzajów szkła, takich jak matowe, warstwowe, czy przezroczyste, a ich kolorystyka obejmuje odcienie brązu, żółci, stonowane czerwienie, pomarańcze oraz szarości. Niegdyś aulę zdobiły także trzy kryształowe żyrandole, a na frontowej ścianie znajdował się namalowany kubistyczny fresk, który przedstawiał alegorię „Matki Ojczyzny” i nosił tytuł „Symboliczne zwycięstwo Rzeszy”.
Po zakończeniu drugiej wojny światowej budynek zyskał nowe funkcje, mieszcząc różne organizacje. 15 września 1954 roku utworzono w nim Szkołę Podoficerską Milicji Obywatelskiej oraz inne działalności związane ze służbami kryminalnymi. Szkoła Policji w Pile wzbogaca lokalną historię o istotne zmiany społeczne i edukacyjne w regionie.
Przypisy
- a b c Dzieje budynku Szkoły [online], Szkoła Policji w Pile [dostęp 24.07.2023 r.] (pol.).
- Boese,s.31-33
Pozostałe obiekty w kategorii "Szkoły":
I Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie w Pile | Szkoła Policji w Pile | Zespół Szkół im. Stanisława Staszica w Pile | Zespół Szkół Muzycznych im. Fryderyka Chopina w PileOceń: Budynek Szkoły Policji w Pile