Staszyce (Piła)

---

Historia

Historia dzielnicy Staszyce sięga XVIII wieku, kiedy to zaczęła kształtować się jako oddalone przedmieście przy drodze prowadzącej do Ujścia. Mieściła się ona na piaszczystym wzniesieniu, znanym jako Góra Karola (Karlsberg). W 1775 roku na tym wzgórzu powstała strzelnica, która była częścią pilskiego Bractwa Kurkowego. Zaledwie dziewięć lat później, w 1784 roku, władze pruskie zbudowały tu szubienicę, co świadczy o znaczeniu tej okolicy.

Obecnie znane jako Park Miejski, stare strzelnice zachowały ślady swojej przeszłości w postaci Starego Domu Strzeleckiego oraz nazwy ul. Strzeleckiej. Na przełomie XIX i XX wieku obszar ten znacznie się rozwinął, przede wszystkim wzdłuż szosy prowadzącej do Ujścia, co dziś odpowiada al. Poznańskiej. Domy w tym rejonie były przeważnie budowane z myślą o robotnikach, w szczególności kolejarzach.

W tym okresie, ta część Piły była określana mianem Murzyńskiej Wioski, co wynikało z jej minimalnej przestrzeni zielonej w porównaniu do innych dzielnic miasta. Również w tych latach powstała tutaj gazownia miejska, która wspierała rozwój lokalnej społeczności. Co więcej, na wschód od dzielnicy, w sąsiedztwie rzeki Gwdy, otwarto dwie cegielnie, z których pozostałością są niewielkie stawy w tym rejonie.

Staszyce doświadczyły znacznej rozbudowy w okresie międzywojennym, zwłaszcza w okolicach obecnej ul. Wiosny Ludów oraz na tzw. Dołkach. Po zakończeniu drugiej wojny światowej, niegdysiejsze Karlsberg przekształciło się w Staszyce, co było hołdem dla Stanisława Staszica. W latach 70. XX wieku planowano ambitny projekt budowy nowoczesnych zakładów produkcji włókien sztucznych „Chemitex”, jak również przylegającego osiedla „Leśnego” dla 40 tysięcy mieszkańców. Mimo rozwoju liczby ludności, samodzielna parafia rzymskokatolicka została ustanowiona na Staszycach dopiero w 1993 roku.

Opis

Dzielnica Staszyce dzieli się na trzy główne jednostki: Staszyce I, potocznie określane jako Dołki, Staszyce II, obejmujące rejon ulic Wiosny Ludów, Brzozowej oraz Wysokiej, a także Staszyce III, które koncentrują się w rejonie alei Poznańskiej oraz ulic Zamenhofa i Miedzianej. Dominującym elementem krajobrazu Staszyc jest ich górzysta lokalizacja.

Osiedle między dworcem kolejowym a krawędzią wzgórz powszechnie znane jest jako Dołki, co podkreśla specyfikę tego obszaru. W zabudowie przeważają domy jednorodzinne, z których wiele pochodzi z okresu przed II wojną światową. Wielu mieszkańców może się również pochwalić wolnostojącymi, przedwojennymi domami wielorodzinnymi.

Wzdłuż ulic Rogozińskiej, Zamenhofa, Rydygiera oraz Motylewskiej znajdują się nieliczne skupiska powojennych bloków mieszkalnych. Rejon Staszyc ma zróżnicowany charakter zabudowy oraz ogólny klimat.

Południowo-wschodnia część dzielnicy, szczególnie w okolicach ulic Przemysłowej i Motylewskiej, przyciąga uwagę swoim przemysłowym charakterem. W tym miejscu planowano powstanie zakładu „Chemitex”, a także usytuowany jest Cmentarz Komunalny. Natomiast w południowo-zachodnim regionie, wśród bujnych lasów, leży malownicze Jezioro Piaszczyste oraz duży Szpital Specjalistyczny, który powstał w latach 1977-1988.

Główne arterie komunikacyjne, które łączą różne części dzielnicy, to aleja Poznańska oraz ulica Siemiradzkiego, co zapewnia mieszkańcom dogodny dostęp do pozostałych obszarów Piły.

Granice dzielnicy

Granice dzielnicy Staszyce wyznaczają różne tereny oraz naturalne przeszkody, co czyni je ciekawym punktem na mapie miasta Piła. Od północy, granicą są tereny PKP, które oddzielają Staszyce od sąsiednich dzielnic, w tym Śródmieścia i Górnego.

Po stronie wschodniej, dzielnicę ogranicza rzeka Gwda, która stanowi granicę z dzielnicą Zamość.

Na południu, historia granicy sięga roku 1992, a jej przebieg wskazuje na ul. Motylewską, przechodząc następnie przez obszar leśny, a ta granica oddziela Staszyce od dzielnicy Motylewo.

Wreszcie, od zachodu, granicą jest obszar miasta w rejonie Stobna, co dopełnia obraz lokalizacji Staszyc w obrębie miasta Piła.

Ważniejsze obiekty

Wśród istotnych miejsc znajdujących się w Staszycach warto wyróżnić kilka kluczowych obiektów, które pełnią ważne funkcje w życiu lokalnej społeczności.

• Przedszkole nr 14,
• Zespół Szkół nr 1 im. Jana Brzechwy,
• Gimnazjum Towarzystwa Salezjańskiego im. św. Dominika Savio,
• Liceum Towarzystwa Salezjańskiego im. św. Jana Bosco,
• Szpital Specjalistyczny,
• Stacja Meteorologiczna,
• Telewizyjny Ośrodek Nadawczy Piła-Staszyce,
• Nadleśnictwo „Zdrojowa Góra”,
• Cmentarz Komunalny,
• Ośrodek Wypoczynkowy nad Jeziorem Piaszczystym,
• Rada Osiedla Staszyce – ul. Motylewska 8.

Każdy z wymienionych punktów odgrywa istotną rolę w codziennym życiu mieszkańców oraz w organizacji różnych aktywności w regionie.

Zabytki i osobliwości

W niewielkim miasteczku Staszyce, znanym z bogatej historii, można znaleźć wiele interesujących zabytków oraz osobliwości. Oto niektóre z nich:

• Stary Dom Strzelecki, który datuje się na 1887 rok, znajduje się przy al. Poznańskiej 91,
• zabudowania gazowni miejskiej pochodzące z XIX/XX wieku, wśród których wyróżnia się wieża ciśnień,
• domy z początku XX wieku usytuowane wzdłuż al. Poznańskiej,
• zabudowa jedno- oraz wielorodzinna z okresu międzywojennego, zlokalizowana m.in. przy ul. Kolejowej, Kościuszki, Limanowskiego, Sienkiewicza, Słonecznej, Wiosny Ludów oraz Wysokiej,
• kościół św. Jana Bosko,

Każdy z tych obiektów stanowi cenny fragment lokalnej historii oraz kultury, przyciągając zarówno mieszkańców, jak i turystów poszukujących śladów przeszłości w Staszycach.

Dojazd

Aby dotrzeć do Staszyc, istnieje kilka opcji komunikacyjnych. Główne środki transportu to autobusy linii nr 2, 6, 9, 12, 14, 15, 16, 17 oraz 50, które są obsługiwane przez MZK Piła.

Warto również zwrócić uwagę na przystanki PKS, które ułatwiają dojazd do tej lokalizacji. Oto lista przystanków:

• Piła, Poznańska/Energetyka,
• Piła, Poznańska/Kościuszki,
• Piła, Poznańska/Wiadukt,
• Piła, Poznańska/Wiosny Ludów,
• Piła, Przemysłowa/Gliniana,
• Piła, Przemysłowa/Philips Elec,
• Piła, Przemysłowa/Przesypownia,
• Piła, Przemysłowa/Urząd Celny,
• Piła, Piaszczyste,
• Piła, Siemiradzkiego.

---

Oceń: Staszyce (Piła)

---